Był synem słowackich imigrantów, którzy wyjechali do USA w poszukiwaniu lepszego jutra, a znaleźli biedę, ale otworzyli przed nim drogę do sławy i pieniędzy – Andrew Warhola znany jako Andy Warhol (1928-1987). Malarz, reżyser, „producent” dzieł sztuki, czasami bardziej biznesmen niż artysta, ikona pop-artu, dziwak, fetyszysta – jeszcze wiele tego rodzaju etykietek można podpiąć pod jego wizerunek – niewątpliwie był to jeden z największych artystów XX wieku. Jako dziecko ciężko zachorował na pląsawicę św. Wita. Choroba osłabiła jego ciało, ale wzmocniła ducha. Już wtedy zaczęła się jego fascynacja sławnymi ludźmi, podziwiał ich i skrycie pragnął żyć jak oni. Z podziwu godną konsekwencją szedł do tego celu i osiągną więcej niż sobie wymarzył.
Warhol od dziecka przejawiał talent plastyczny, więc kształcił się w tym kierunku, studiował projektowanie użytkowe i już jako absolwent wyruszył do Nowego Jorku w poszukiwaniu szczęścia. Znalazł tam pracę w agencji reklamowej jako grafik. Szybko doceniono jego talent i w latach 50-tych jego kariera zaczęła nabierać rumieńców. Największy rozgłos przyniosły mu rysunki butów. Wraz z uznaniem ten pop-artysta zaczął tworzyć swój wizerunek dziwaka, człowieka skrytego, oschłego ekstrawertyka, a jednocześnie szukającego towarzystwa, głównie mężczyzn – był bowiem homoseksualistą, ale nie afiszował się ze swoimi skłonnościami. Miał na przestrzeni lat kilku stałych partnerów, gdyż panicznie bał się samotności, nie znosił pustki wokół siebie, może dlatego zgadzał się na to, by przez wiele lat mieszkała z nim matka, która cierpliwie tolerowała jego dziwactwa.
Na początku lat 60-tych kariera grafika w reklamie już go nie satysfakcjonowała i odkrył nową pasję – malarstwo. Miał jedynie problem, co malować. Koleżanka podpowiedziała mu, by malował, to co lubi. Rada była trafiona. Co lubił Warhol? Dolary, zupę pomidorową Campbell’s, Coca-Colę, sławnych ludzi pop kultury. Zwyczajne przedmioty codziennego użytku jako dzieła sztuki i to sztuki powielanej masowo – to była istota pop-artu. Warhol zainteresował się techniką serigrafii, która stała się charakterystycznym dla niego środkiem wyrazu – jaskrawe barwy, kontrast, stylizowanie i powielanie. Najsłynniejsze są sitodruki przedstawiające gwiazdy rozrywki: Marilyn Monroe, Elvisa Presley’a, Jacqueline Kennedy i inne ikony amerykańskiej kultury masowej. Andy Warhol z czasem jedynie nadzorował produkcję obrazów, która odbywała się w jego pracowni, nazywanej The Factory, sygnował je swoim nazwiskiem i zgarniał ogromne pieniądze. Ta Fabryka nie była zwykłym atelier artysty, tu produkowano również druki, książki, buty i słynne filmy. Tu przychodzili różni ludzie show biznesu, artyści undergroundowi, wielkie gwiazdy i szumowiny, niektórzy zaistnieli tylko dzięki Warholowi, tu skupiało się życie artystyczne pod znakiem „sex and drugs”. Życie w Fabryce zmieniła się po tym, jak feministka, Valeria Solanas, postrzeliła znienawidzonego artystę w klatkę piersiową – przeżył cudem, ale odniósł trwałe obrażenia. Od tamtej pory zaczął go prześladować lęk przed śmiercią i szpitalofobia.
Reżyserowanie filmów to kolejna pasja Andy Warhola. Nakręcił kilometry taśmy, około 600 filmów, ale były to bardzo specyficzne filmy, dziwne jak ich twórca. Zgodnie ze swoją filozofią utrwalał to co zwyczajne, prawdziwe zachowania ludzi-aktorów. Filmy nie miały zasadniczo scenariusza, jak wynika z relacji aktorów, kto się dorwał przed obiektyw, ten był nakręcony. Najsłynniejsze filmy to „Sleep” (aktor śpiący 8 godzin), „Empire” (kilku godzinna prezentacja Empire State Building), „Chelsea Girls” (nowatorska technika jednoczesnej projekcji dwóch filmów).
Kolejna dekada w twórczości Warhola to poszukiwanie nowych źródeł dochodów. Założył magazyn „Interview”, który okazał się kolejną żyłą złota. Artysta stawał się coraz bardziej oszczędny, nie skąpił jedynie na kupowanie precjozów, starych przedmiotów, zarówno cennych antyków jak i rupieci z pchlich targów. Większość z tych przedmiotów nie został zresztą nigdy rozpakowana – to było kolejne dziwactwo, fetyszyzm czy raczej sposób na ustawiczną depresję. W latach 80-tych Warhol nadal odnosił sukcesy finansowe, jego obrazy osiągały wysokie ceny, a on pogrążał się w swoich lękach i fobiach. Niechęć do szpitali i lekarzy doprowadziła do tego, że zwlekał z prostym badaniem woreczka żółciowego i powikłania z nim związane stały się przyczyną nagłej śmierci. Andy Warhol pozostał w pamięci ikoną pop-artu, jednym z najsłynniejszych i najbardziej ekscentrycznych artystów XX wieku.
GRW
